Humani papiloma virus (HPV)

Virus koji se prenosi seksualnim kontaktom, vrlo je raširen među populacijom, posebno mladim ljudima. Niskorizični tipovi virusa (6 i 11) izazivaju infekcije bez simptoma ili genitalne bradavice (kondilome). Visokorizični tipovi HPV (16,18 i dr) izazivaju promjene na grliću materice, koje vremenom mogu prerasti u rak (karcinom) grlića.

Karcinom grlića materice je jedna od najzloćudnijih bolesti kod žena, sa visokim procentom smrtnosti u uznapredovalim oblicima. Karcinom grlića materice nastaje kao rezultat infekcije HPV virusom, koji se prenosi seksualnim kontaktom.

CIN (cervikalna intraepitelna neoplazija) predstavlja promjene na ćelijama grlića materice, koje vremenom mogu preći u karcinom. Dijele se na laki (CIN1), srednji (CIN2) i teški (CIN3) oblik. Poseban oblik promjena je tzv.carcinoma in situ (CIS), tj karcinom ograničen na površne ćelije grlića. Svaki slučaj karcinoma grlića MORA prethodno proći bar kroz jednu od ovih premalignih promjena.

Ko ima povišen rizik za karcinom grlića:

• Žene koje ne obavljaju redovan ginekološki pregled
• Žene koje često mijenjaju seksualne partnere
• Žene čiji partneri mijenjaju seksualne partnere
• Žene koje imaju nezaštićene seksualne odnose
• Pušači
• Žene niskog socioekonomskog statusa

Navedene premaligne promjene i rani stadiji karcinoma grlića obično NEMAJU simptoma. Simptomi poput vaginalnog krvarenja između menzesa, bolova u zdjelici i krstima, oticanja nogu i dr, znak su uznapredovalog karcinoma i obično se javljaju kad je KASNO za izliječenje.

Da bi se otkrile CIN promjene ili rani stadij karcinoma, neophodno je redovno davati Papa bris.

Papa bris je jednostavna i bezbolna metoda kojom se pomoću drvene ili plastične špatule uzima uzorak ćelija sa površine grlića, a pomoću četkice iz kanala grlića. Te ćelije se nakon toga boje i posmatraju pod mikroskopom da bi se uočile promjene na njima.

Ukoliko se Papa brisom nađu promjene na ćelijama grlića, pacijentica se upućuje na dodatne dijagnostičke pretrage.

Papa bris trebaju davati sve žene koje imaju (ili su makar jednom u životu imale) seksualne odnose. Papa bris se daje najmanje jednom godišnje do 70.godine života.

Papa bris treba početi davati od 21. godine života ili tri godine nakon početka seksualnih odnosa.